Alkol yahut alkol dışı sebeplere bağlı olarak karaciğerde olağandan fazla yağ birikmesi olarak tanımlanan karaciğer yağlanması, dünyada ve Türkiye’de obezitenin artan suratına bağlı olarak yükselmiş durumda.
DHA’nın haberine göre Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, öngörülere nazaran, tablonun bu halde devam etmesiyle birlikte obeziteye bağlı karaciğer yağlanmasının kronik karaciğer hastalıklarının en sık sebebi olarak karşılaşılacağını söyledi. Bilhassa karın içi yağlanmanın daha fazla olduğu kilolu şahıslarda diyabet, hipertansiyon üzere hastalıkların yanında yağlı karaciğer hastalığının daha sık görüldüğünü söz etti. Bununla birlikte karaciğerdeki yağlanmanın şiddetinin de ekseriyetle kilo fazlalığıyla hakikat orantılı olduğunu anlattı.
‘DİYABET DEĞERLİ BİR RİSK FAKTÖRÜ’
Diyabetin bu sorunun ortaya çıkmasında önde gelen risk faktörü olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ergün, diğer risk faktörleri konusunda şu bilgileri verdi: “Obezite ve bilhassa göbek etrafında bulunan fazla kilo da karaciğer yağlanmasının en kıymetli sebeplerindendir. Bunlardan öteki alkol de karaciğerde önemli yağlanmadan sorumludur. Sorunun gelişmesinde elbette beslenme ve hayat stilinin da tesirli olduğunu biliyoruz. Yağlı yiyeceklerden güçlü batı tipi beslenme, bol protein ve karbonhidrat içeren yiyecekler riski arttırır. Şekerli, gazlı içecekler yağlanmada değerli rol oynar. Ömrü uzatan ve hastalıkların oluşumunu azaltan aktifliği ispatlanmış tek beslenme metodu Akdeniz üslubu beslenmedir.”
‘İLERLEMESİ ÖNEMLİ SIHHAT PROBLEMLERİNE NEDEN OLUR’
Karaciğer yağlanmasının yıllarca sürmesi sonucu vakitle beden buna reaksiyon vermeye ve karaciğer hücrelerine saldırmaya başladığını anlatan Prof. Dr. Ergün, “Saldırı giderek şiddetlendikçe karaciğerde hasar ve siroz gelişir. Siroz yerinde de karaciğerde kanser hücreleri oluşur. Bu kademeden sonra sorun çok daha önemli boyutlara ulaştığından karaciğer nakli yahut kemoterapi tedavi seçenekleri olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi.
Prof. Dr. Ergün, hastada eşlik eden hepatit, alkol kullanımı öteki karaciğer hastalıklarının bulunması halinde ise yağlanma ile birlikte siroz riskinin katlanarak arttığına işaret ederek “Örneğin hepatit B’nin karaciğere birinci yumruğu vurduğunu, ikinci yumruğu da yağlanmanın vurmasıyla siroz ihtimalinin epey arttığı söylenebilir” diye konuştu.
‘BELİRTİ VERMEDEN SİNSİCE İLERLİYEBİLİR’
Karaciğerin yağlanmayla birlikte hastanın yaşayabileceği şikayetlerle ilgili bilgi veren Prof. Dr. Ergün, “İlk evrelerde hastada hiçbir belirti olmaz, hastalık yıllarca sinsi seyreder, ikinci üçüncü etaba geçişle bir arada karın ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve karaciğer enzimlerinde yükselme başlar. Daha sonra ile karında bacaklarda sıvı birikimi (asit ve ödem) ortaya çıkar” tabirlerini kullandı.
‘YAĞLANMANIN ŞİDDETİ VE SİROZA GİDİP GİTMEDİĞİ BU SİSTEMLE TESPİT EDİLEBİLİYOR’
Karaciğerdeki yağlanmanın ultrasonla tespit edilebildiğini ve bu doğrultuda durumla ilgili evreleme yapıldığını anlatan Prof. Dr. Meltem Ergün, şu bilgileri verdi:
“Hastalığın klinik evrelemesi farklı olmakla birlikte ultrasonla yapılan görüntülemelere nazaran; Evre 1 yağlanmada, karaciğer hücrelerinin üçte biri yağlı olarak görülür. Evre 2 yağlanmada ise karaciğer hücrelerinin yaklaşık yarısı yağlıdır. Evre 3 yağlanmada ise karaciğer hücrelerinin üçte ikisi yağlıdır. Ultrasonda karaciğerde daha fazla yağlanma görünürse ve bu yağlanma yıllar boyunca devam ederse siroza dönüşüm riski artmaktadır.”
Prof. Dr. Ergün, bununla birlikte son yıllarda görüntülemede kullanılan Fibroscan usulüyle yağlanmanın şiddeti ve siroza yanlışsız gidip gitmediği ile ilgili daha detaylı bilgi edinmenin mümkün olduğuna işaret ederek “Fibroscan, ultrason üzere cilt dışından yapılan yaklaşık 5-10 dakika süren kolay, acısız lakin hoş sonuçlar veren yeni bir usuldür. Karaciğer yapısına ilişkin hayli kıymetli bilgiler vermektedir, karaciğer biyopsisi kadar faal olamasa da, birçok hastada biyopsi gerekliliğini ortadan kaldırabilir” diye konuştu.
‘GÖBEK ETRAFININ DARALMASIYLA YAĞLANMANIN ŞİDDETİ AZALIYOR’
Tedavide en kıymetli basamağın kilo verilmesi olduğunu ve göbek etrafının azalmasıyla yağlanma şiddetinin de azalmaya başladığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, “Bu nedenle diyet ve idman tedavinin vazgeçilmezleridir. Her gün 30-45 dakika yürüyüşün tansiyon, şeker ve kilo denetiminde faal olduğu gösterilmiştir. Fakat diyet ve idmanın sürekliliği kıymet arz etmektedir. Uzun mühlet ve nizamlı bir formda yapıldığında yağlanma geriler. Karaciğer enzimlerinde düzelme tedaviye daha süratli karşılık verirken ultrasonik düzgünleşme daha yavaş olmaktadır. Burada da sabırsız ve ümitsiz olunmamalıdır. Karaciğer enzimleri de yüksek olan hastalarda birtakım ilaç tedavileri ve insülin direncini kırmaya yönelik ilaçların aktifliği ispatlanmıştır. Siroz gelişmiş hastalarda ilaç tedavileri ve karaciğer nakli, karaciğer kanseri gelişmiş hastalarda da tekrar karaciğer nakli kemoterapi, embolizasyon üzere tedavi metotları uygulanmaktadır” dedi.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)